بررسی ارتباط سیستم های اقتصادی با تحقیقات
و نقش آن در رشد و توسعه اقتصادی
وضعیت داوری مقاله: مقاله حاضر در کتاب مجموعه مقالات علمی پژوهشی جنبش نرم افزاری و آزاد اندیشی به چاپ رسیده و در نخستین کنگره بین اللمللی نهضت تولید علم - جنبش نرم افزاری و آزاد اندیشی در 24 و 25 فروردین ماه سال 1384 در سالن اجلاس سران در تهران بصورت سخرانی در محور اقتصاد برگزیده شد. نهایتاً این مقاله از بین 67 مقاله داخلی و خارجی ارائه شده در محور اقتصاد، موفق به کسب مقام اول و دریافت سه سکه کامل بعنوان جایزه گردید.
چکیده:
ابعاد گوناگون رشد و توسعه کشورها، بخصوص در جهان امروز مرهون صرف هزینه های تحقیقاتی و انجام مطالعات گسترده می باشد. افزایش ثانیه وار اختراعات و اکتشافات و ارائه نظریات و سیاستهای جدید علمی، اقتصادی، سیاسی، و فرهنگی و ... همه و همه در سایه پژوهش و ارزیابی عملکردها حاصل می گردد. در این میان مطالعات در خصوص چهارچوب و ایده های سیستم های اقتصادی نشانگر جایگاه تحقیق و پژوهش در هر سیستم می باشد. تفاوت های عملی و سیاست های کلان متمایز سبب شده تا به بررسی میزان حمایت واقعی هر سیستم از تحقیقات بپردازیم. طبق مطالعات صورت گرفته، تحقیقات زاییده محیط های رقابتی بوده و در واقع سیستم هایی واقعاً به حمایت از تحقیقات پرداخته اند که توانسته اند فضایی رقابتی فراهم آورند. چنانچه آمار نشان می دهد، سیستم سرمایه داری در مقابل سیستم متمرکز بهتر توانسته چنین فضایی را ایجاد، و به عنوان یک سیستم اقتصادی، پشتوانه حقیقی تحقیقات باشد. در چنین شرایطی اشاره به موارد استثناء همچون نظام اقتصادی شوروی سابق و تاکید آن روی تحقیقات تسلیحاتی و علوم فضایی قابل توجه است. بنابراین در بخش اول تحقیق ارتباط بین سیستم های اقتصادی و چگونگی ایجاد فضای رقابتی با تحقیقات مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. در بخش دوم تحقیقات به بررسی عملکرد سیستم اقتصادی از مقوله رقابت و جایگاه تحقیقات در فعالیت های آنها پرداخته شده که نشانگر متمایز بودن هویت واقعی سیستم اقتصادی حاکم از آنچه بنام سیستم جاری مطرح است، میباشد. در این راستا برای نتیجه گیری مطلوبتر معیارهای کیفی با استفاده از طیف لیکرد مورد تحلیل قرار گرفته اند. آمارهای موجود کشورهایی را با نظامهای متمرکز نشان میدهد که بر اساس تحقیقات و بکارگیری دانش اقتصادی دارای سیستم مبتنی بر اقتصاد رقابتی هستند. رشد و توسعه چشمگیر اقتصادی این کشورها آشکارا مبین این امر میباشد. در بخش پایانی تحقیق آمار کشورهای منتخب از سه نظام متمرکز، مختلط و آزاد در خصوص میزان تحقیقات، GDP، درآمد سرانه، خالص صادرات، صادرات با تکنولوژی بالا و ... مورد تحلیل و ارتباط آنها با رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته اند. برای دستیابی به نتایج علمی در این قسمت ارتباط رشد و هزینه های تحقیق و توسعه در کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه بصورت مجزا مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد. نتیجه حاصله این است که ارتباط مستقیم هزینه های تحقیقاتی و رشد اقتصادی در هر دو گروه تایید می شود.
نتایج حاصل از تحقیق حاضر:
سیستم های اقتصادی که فضای رقابتی ایجاد کرده اند، بعنوان یک سیستم حامی تحقیق عمل می نمایند.
سیاستهای کلان دولت در زمینه تحقیقات دارای تاثیرگذاری مستقیم بر رشد و توسعه اقتصادی است.
بعضاً هویت واقعی سیستمهای اقتصادی متمایز از عنوان سیستم حاکم است.
بر اساس بررسی های صورت گرفته ارتباط بین رشد اقتصاد و تحقیقات معنی دار میباشد.
بحث مهم در امر تحقیق باید درباره اساس و روند تحقیق باشد و نه چیزی مثل بودجه تحقیقاتی
کلید واژگان: سیستم های اقتصادی، تحقیقات، رشد و توسعه اقتصادی