سمینار آموزشی - بررسی استراتژیک خوداتکایی در صنعت پتروشیمی ایران

 

برگزارکننده: شرکت ره‌آوران فنون پتروشیمی - مهر‌ماه 1387 - ماهشهر

 

سمینار آموزشی تخصصی پتروشیمی:

 بررسی استراتژیک خوداتکایی در صنعت پتروشیمی ایران 

 

 دکتر علی محمدی‌پور

 

هدف از برگزاری دوره:

   خود اتکایی صنعت پتروشیمی ایران در ابعاد مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته و با توجه به نگرش‌های انفعالی و سیستمی در بررسی خوداتکایی، استراتژی کاربردی قابل استفاده در صنعت پتروشیمی ایران (که بیشترین منافع ملی را در برداشته باشد) ارائه می‌گردد.

         موضوع اصلی نشست اول:‌

« بررسی خوداتکایی صنعت پتروشیمی ایران در قالب نگرش انفعالی»

-         خوداتکایی مقدم بر خودکفایی

-         تحلیل جایگاه استراتژیک صنعت پتروشیمی در اقتصاد ملی

-         نگرشی اجمالی بر فرصت‌ها و تهدیدهای صنعت پتروشیمی

-         بررسی خوداتکایی صنعت پتروشیمی در قالب نگرش انفعالی

               1- خوداتکایی بر مبنای مولفه‌های تولید

                         2- شاخص‌های اقتصادی‌تجاری خوداتکایی

              3- شاخص اقتصادی خوداتکایی

-         بررسی رابطه علّی میان خوداتکایی و رشد اقتصادی صنعت پتروشیمی

-         آزمون فرضیه صادرات محوری صنعت پتروشیمی ایران

                                                    

         موضوع اصلی نشست دوم:

‌« بررسی خوداتکایی سیستم اقتصادی پتروشیمی و نهایتاً ارائه استراتژی پیشنهادی »

-         مروری بر سیر تکوین اندیشه‌های اقتصادی در باب تجارت خارجی(بیان دیدگاه‌های کلاسیک‌ها و نئوکلاسیک‌ها در زمینه تجارت و نهایتاً ارائه نظرات منتقدان تجارت آزاد)

-         فرایند تاریخی توسعه و توسعه نیافتگی

-         نظریه‌های مزیت نسبی، هکشور اوهلین و مزیت نسبی پویا

-         تجارت درون بنگاهی و درون صنعتی

-         راهبردهای بازرگانی خارجی

                    راهبرد جانشینی واردات

                    راهبرد تشویق صادرات

                               نظریه و سیاست‌های استراتژیک تجاری

-         بررسی خوداتکایی صنعت پتروشیمی در قالب نگرش سیستمی

-         بحث و نتیجه‌گیری و پیشنهادات

 

کارشناسانی که شرکت آنها در دوره توصیه می‌شود:

                مدیران میانی، روسا و کارشناسان شرکت‌ها و سازمان‌های فعال در خصوص صنعت پتروشیمی                        .

 

سرآغاز:

بر همگان متبین است که پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران و متعاقب آن جنگ تحمیلی، بحث وضع تحریم‌ها بر علیه ایران قوت گرفت. در طی سالهای گذشته در ابعاد مختلفی تحریم‌های متفاوتی بر علیه ایران صورت پذیرفت. تحولات اخیر اقتصادی‌سیاسی ایران از جمله: دستیابی به چرخه سوخت هسته ای در ایران، سیاست خارجی کشور و تنشهای سیاسی موجود روی هم رفته موجبات وقوع تحریم احتمالی گسترده‌تر را در آینده فراهم آورده است. بر این اساس موارد مذکور سیاست‌گذاران و متفکرین اقتصادی را بر آن داشته تا ضمن حصول اطمینان از تداوم چرخه تولید، در صورت وقوع تحریم احتمالی بر علیه ایران، موانع و مشکلات احتمالی را شناسایی و راه حلهای مناسب را مورد بحث و بررسی قرار دهند. در چنین شرایطی تحقق خودکفایی و خوداتکایی در بخشها و صنایع مهم کشور می‌تواند تعیین کننده و حیاتی باشد. در این راستا در چند سال اخیر خوداتکایی و خودکفایی در تولید محصولات متنوع کشاورزی و برخی از صنایع غذایی به عنوان الویت اول مورد بررسی قرار گرفته است. در این میان توجه به منابع درآمدزا در کشور و تامین ارز مورد نیاز بخصوص در شرایط تحریمهای احتمالی، بسیار مهم و حیاتی می باشد. بیشترین میزان صادرات غیر نفتی کشور به صنعت پتروشیمی اختصاص یافته و با توجه به تامین نیازهای بازارهای داخلی در سطح گسترده و همچنین تامین بخش عمده‌ای از در آمدهای ارزی غیر نفتی در کشور، حفظ چرخه تولید این محصولات در شرایط احتمالی تحریم‌های از اهمیت بسزائی برخوردار می‌باشد.

از طرفی پدیده جهانی‌شدن و یا جهانی‌سازی، اقتصاد جهان را با سرعت هر چه تمام درنوردیده و تحت تاثیر قرارداده و به مرور زمان حیطة تاثیرپذیری اقتصاد داخل از آن به ‌شدت افزایش خواهد یافت. در صورت تحقق این پدیده در کشور، کمترین آسیب و بیشترین منافع عاید صنایع خوداتکا خواهد گردید. لذا بررسی و شناسایی بخشها و صنایع خوداتکا در کشور و رفع موانع خوداتکایی آنها، از الویت‌های اصلی پژوهشی در کشور می‌باشد.

بنا بر مطالب عنوان شده، این مطالعه بر آن است تا در ابعاد مختلف خوداتکایی صنعت پتروشیمی را مورد بررسی قرار داده، مشکلات موجود را شناسایی و راه حلهای متناسب را ارائه نماید. لازم به ذکر است با توجه به ساختار و زنجیره تولید در صنعت پتروشیمی می‌بایست در بررسی خوداتکایی آن، از دو نوع نگرش متفاوت استفاده نمود. در حقیقت تنها بررسی خوداتکایی صنعت پتروشیمی نمی‌تواند راه گشا بوده و متفکرین اقتصادی را در جهت رفع مشکلات موجود به سمت ارائه استراتژی ملی سوق دهد.

بر این اساس ابتدا، با بررسی صنعت پتروشیمی کشور فارغ از ارتباطات بالادستی
 و پایین‌دستی، خوداتکایی صرف این صنعت در قالب تحلیل انفعالی متبین می‌گردد.(صنعت پتروشیمی) سپس با در نظر گرفتن ارتباطات پسین و پیشین، خوداتکایی طیف صنعتی در برگیرندة صنعت پتروشیمی مورد بررسی قرار گرفته است.(سیستم اقتصادی پتروشیمی)