فرایند امکان سنجی پروژه ها با استفاده از نرم افزار تخصصی COMFAR
دکتر علی محمدی پور
فرایند علمی و چگونگی انجام مطالعات امکان سنجی، بستگی به نیاز و اهداف درخواست کننده این مطالعه دارد. بر این اساس فرایند ارزیابی علمی و اصولی یک طرح توجیهی که کلیه ابعاد فنی، اقتصادی و مالی در آن به فراخور نیاز طرح لحاظ شده و مورد تحلیل واقع شده باشد، تلفیقی از یک هنر و علم اقصتاد مهندسی میباشد. جهت تشریح بهتر موضوع، سطوح مختلف قابل انجام مطالعاتFeasibility Study ذیلا، تشریح می گردد:
الف: تدوین علمی و اصولی پیشنهاد طرح: شامل یه مطالعه عمیق که در آن از حیث فنی مهندسی، کلیه ابعاد مسئله از جمله: دانش فنی، تکنولوژی، طراحی فرایند تولید با مشخص شدن انواع و مقادیر دقیق مواد اولیه، کاتالیست ها و محصول نهایی، طراحی فرایندهای تولیدی و ارتباطات پسین و پیشین آنها، طراحی امکانات مورد نیاز طرح از جمله زمین، نیروی انسانی، تجیزات ساخت و بهره برداری، تدوین برنامه زمانبندی شده ساخت، بهره برداری آزمایشی و بهره برداری اقتصادی، طراحی اولیه و دسته بندی انواع هزینه ها و درآمدهای فروش
ب: مستند سازی یا صحت سنجی اصول مطرح شده در طرح پیشنهادی: با عنایت به اینکه کوچکترین بلند پروازی و یا به عبارت دیگر درج برآوردها با شکاف بالا(خیلی بزرگتر یا کوچکتر از اندازه استاندارد آنها)، تاثیرات مهمی در ارزیابی طرح دارد، لذا یکسری اقدامات در این بخش لازم است، از جمله: مستند سازی آمار و ارقام تا جای ممکن، چک نمودن فرایندها و تکونولوژی ها و الزامات آن از منابع دیگر، سعی در بررسی حاشیه های به ظاهر ساده، اما مهم طرح از جمله: نحوه محاسبه استهلاک، ارزش اسقاط، مالیات ها و قوانین روز آنها، انواع وام های قابل دسترس و قوانین و نرخ های روز آنها،......
ج: مطالعه اقتصاد مهندسی و محاسبه بازدهی اقتصادی طرح: در این بخش با توجه به طرح پیشنهادی تدوین شده و پس از حصول اطمینان از صحت ارقام و فرض ها، وارد بحث های اقتصاد مهندسی و محاسبه بازدهی پروژه میشویم که نهایتاً مقادیر دقیق آورده سهامداران، مقادیر وام های مورد نیاز و یا به عبارت دیگر جریان محاسباتی نقدینگی مورد نیاز برای سرمایه در گردش پروژه، سپس محاسبه نرخ بازدهی کل پروژه، نرخ بازدهی پروژه برای سهامدارن و.... می پردازیم تا اقتصادی بودن طرح را با توجه به نیازمندی پروژه به حفظ جریان نقدینگی مورد نیاز در طی بازه زمانی پروژه محاسبه و بررسی نماییم.
د: مطالعه مجدد طرح در قالب ارزیابی حساسیت ها و سناریو پردازی: با توجه به اینکه ارزیابی بازدهی پروژه تا این مرحله بر پایه یکسری فروض و ساده سازی حوادث واقعی ممکن الوقع، صورت پذیرفته است. در این مرحله وارد تدوین سناریوهای مختلف و ورود مطالعه به بحث آنالیز ریسک و نهایتاً تخمین دوباره بازدهی کل پروژه، بازدهی پروژه برای سهامداران با توجه به جریان نقدینگی در شرایط مختلف، می پردازیم تا در دنیای احتمالات نیز اقتصادی بودن طرح مورد بررسی واقع شود.
همچنین در این بخش میتوان مطالعات مکملی چون آنالیز و بررسی بازار فروش و با توجه به وجود رقبا و جهت گیری آینده بازار محصول نهایی، محصول واسطه ای و محصولات اولیه طرح، شرایط مختلف را در فروش، قیمت گذاری و.... در قالب آنالیز ریسک وارد مطالعه نمود........
با عنایت بر آنچه مطرح گردید و با توجه به حجم کار بالای انجام مطالعات اساسی و علمی در هر بخش از ارزیابی اقتصادی طرح، معمولا این فرایندها در بخش های تخصصی انجام می پذیرد. بعنوان نمونه، بند الف توسط تیم فنی مهندسی تدوین و طراحی میشود، بند ب و ج میتواند توسط تیم داخلی یک شرکت ارزیابی و مورد بررسی واقع شود و نهایتاً تیم کنترل که گاهاً بیرونی میباشند ضمن ورود نسبی به بندهای ب و ج، بطور تخصصی وارد بند د شود.
