آنالیز شکاف عرضه و تقاضای محصولات پلیمری چین با تاکید بر چگونگی تقویت ایران در این بازار

مطالعه بسیار مهم و پر محتوای:

                    آنالیز شکاف عرضه و تقاضای محصولات پلیمری چین

با تاکید بر چگونگی تقویت ایران در این بازار

 

 

دکتر علی محمدی پور

تحلیلگر اقتصادی منطقه آسیای جنوب شرقی

سال 1388

 

وضعیت داوری مقاله: با عنایت به اهمیت و کاربردی بودن این مطالعه، نتایج حاصله در قالب پاورپینت و حضور محترم معاون سابق وزیر نفت جناب آقای نژاد سلیم و مدیران اصلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، توسط خود پژوهشگر ارائه گردید.

 

چکیده: با وقوع اصلاحات اقتصادی در سال 1979 و تحقق برنامه ریزی های ساختاری، کشور چین به تدریج در مسیر رشد و شکوفایی اقتصادی قرار گرفت. به طوری که در دهه های اخیر همواره از رشد اقتصادی نسبی بسیار بالایی و توسعه چشمگیر صادرات برخوردار بوده است. بعد از پیوستن چین به WTO و متعاقب آن، تحقق تحولات ساختاری در سرمایه گذاری مستقیم خارجی(FDI)، برخورداری از ژئوپولتیک ویژه از جمله: خط ساحلی بسیار طولانی و همچنین تعدد بنادر و جزایر و نهایتاً بافت فرهنگی مشابه در منطقه آسیای جنوب شرقی، در کنار برنامه ریزی ساختاری بلندمدت(بیش از 50 سال) برای توسعه صنایع پتروشیمی(علیرغم سطح پایین تکنولوژی بنگاه های تولیدی)، باعث شکلگیری یک قطب جدید در تجارت محصولات پلیمری گردید تا چین به Hub بزرگ منطقه تبدیل گردد. ضمن کاهش تدریجی تعرفه ها، شرکت های قدرتمندی چون BP، Shell، Dupont، Exxon Mobil، Bayer و ... با ارقام نجومی 15 میلیارد دلاری سرمایه گذاری و همچنین برنامه ریزی برای افزایش مستمر ظرفیتهای تولید داخلی چین، در کنار پیاده سازی چندین پروژه مشارکتی مهم، توسعه ساختاری بی نظیری برای صنایع پتروشیمی در چین ایجاد نموده است. کشورهای همجوار ژاپن، کره، تایلند، تایوان و سنگاپور رقابت خاصی جهت صادرات محصولات پلیمری به چین داشته، این در حالی است که کشورهای خاورمیانه با برخورداری از ظرفیت تولیدی بسیار بالا و ضمن بهره گیری از مسیر دریایی، تلاش بسیار زیادی برای رقابت در بازار چین دارند. در این خصوص شرکت سابیک با ارائه خدمات کیفی خاص از حیث بسته بندی، خدمات پس از فروش، حمل و نقل، فروش اعتباری و... به بزرگترین رقیب برای ایران تبدیل شده است. این شرکت انعطاف بی نظیری برنامه ریزی تجاری در شرایط مختلف نشان میدهد، بعنوان نمونه سابیک با بهره مندی از Traderهای قوی و برخورداری از فروشهای قراردادی بلندمدت در تلاش برای کسب سهم بالایی از بازار چین بوده، ولیکن در مواقع ضروری و بحرانهای جهانی و منطقه ای، با تدابیر مقطعی و فروش هایSpot  و حتی اعطای امتیازات خاص به مشتریان در تلاش برای حفظ سهم از بازار میباشد. مطالعه حاضر به بررسی مقادیر عرضه و تقاضای تک تک محصولات پلیمری در کشور چین پرداخته و بر مبنای برآوردهای  Stanford Research Institute(با استفاده از آمار تخصصی ارائه شده در نشریه  World petrochemicals SRI consultingدر سالهای مختلف)، شاخصهای متعددی چون مقادیر ظرفیت های اسمی، میزان تولید تحقق یافته، مقادیر مصرفی داخلی چین، تراز تجاری، میزان واردات و ... برای تک تک محصولات پلیمری بررسی و تحلیل گردیده است. در خصوص محصولات پلیمری کمتر از 70 درصد از نیاز بازار چین در داخل تولید و مابقی از طریق واردات تامین می گردد، شکاف بالایی در عرضه و تقاضای پلی اتیلنهای سنگین و سبک خطی مشاهده میشود. حدود 5/2 میلیون تن HDPE و LLDPE مازاد بر تولید داخلی چین، در این کشور مورد نیاز میباشد. مصرف بیش از 5 میلیون تنی چین برای پلی اتیلن های سنگین در حالی است که تولید داخلی این کشور در حدود 2.5 میلیون تن است. مطالعه اخیر نشان میدهد که تقاضای انواع پلی اتیلن ها بویژه سنگین و سبک خطی در کشور چین از روند صعودی برخوردار بوده و تا پنج سال آینده این کشور به واردات گسترده این محصولات احتیاج مبرم خواهد داشت. در خصوص انواع پلی اتیلن ها، شرکتهای FORMOSA، SUMITOMO، BACELL، DOW، EXXON MOBIL و SABIC به رقابت شدید در بازار چین می پردازند. صادرات انواع پلی اتیلن های ایران به کشور چین در قالب فروش قراردادی و تک محموله ای و عمدتاً بصورت CFR و EXW به میزان کمتر از 40 هزار تن میباشد. خاطر نشان میگردد شکاف مصرف و تولید سایر محصولات پلیمری در چین PTA(5/6 میلیون تن)، پلی پروپیلن(سه میلیون تن)، انواع ABS و SAN(5/2 میلیون تن)، پلی استایرنها( یک میلیون تن) و PVC(یک میلیون تن) محاسبه گردید.

 

واژگان کلیدی: کشور چین، آسیای جنوب شرقی، محصولات پلیمری، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، سابیک، فروش قراردادی، پلی اتیلن ها و پلی استایرن ها