بررسی نقش بانک کشاورزی در حمایت از بخش کشاورزی ایران
دکتر علی محمدی پور
وضعیت داوری مقاله: مقاله حاضر در کتاب مجموعه مقالات علمی پژوهشی تخصصی کشاورزی به چاپ رسیده و در پنجمین همایش علمی- پژوهشی کشوری منابع طبیعی و کشاورزی در 15 و 16 شهریور ماه سال 1385 در رودهن تهران بصورت سخرانی در محور اقتصاد برگزیده شد.
چکیده:
حمایت از بخش کشاورزی در اعصار مختلف با توجه به تحولات اقتصادی سیاسی جهان، به شیوه های مختلف صورت پذیرفته است. اکثر کشورهای جهان از بخش کشاورزی خود به طور گسترده حمایت می نمایند و کاهش حمایتها در کشورهای توسعه یافته بر اساس استانداردهای WTO ، به نفع کشورهای در حال توسعه خواهد بود. حمایتهای صورت پذیرفته از بخش کشاورزی ایران مطابق محاسبات وزارت کشاورزی در سناریوهای مختلف از 4/5 درصد تا 5/11 درصد تولید این بخش متغیر بوده است. لذا با توجه به استاندارد 10 درصد WTO ، نیاز به کاهش چشمگیر در میزان حمایتها از این بخش جهت عضویت در WTO احساس نمی‌شود. در این میان بانک کشاورزی ایران به عنوان یک نهاد مالی موثر در بخش کشاورزی، بخش اعظمی از حمایتهای صورت گرفته از این بخش را بر عهده دارد. جهت بالا بردن توان رقابتی محصولات کشاورزی در بازارهای جهانی می‌بایست حمایتهای انجام شده در این بخش هدفمندتر و کاراتر صورت گیرند. وجود معضلات اقتصادی و درآمد پایین کشاورزان سبب شده تا حمایتهای گسترده بانک کشاورزی تنها جهت پرکردن شکاف بین پرداختها و دریافتهای کشاورزان (به علت فصلی بودن درآمد تولیدات آنها) و جلوگیری از فقر آنها، به کار رود. بنابراین این حمایتها نتوانسته به رشد و توسعه اقتصادی بخش کشاورزی منجر گردد، هرچند به دلیل وجود مزیتهای نسبی فراوان در کشور ارزآوری نسبی و رونق تجارت محصولات کشاورزی را به همراه داشته است. نهایتاً جهت رفع معظلات اقتصادی در این بخش گسترش کارآیی سیستم های تأمین اجتماعی، رونق بورس محصولات کشاورزی و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی ( با توجه به مزایای یاد شده در این مقاله) پیشنهاد می گردد.
واژگان کلیدی: بانک کشاورزی، حمایت از بخش کشاورزی، رشد و توسعه اقتصادی بخش کشاورزی .